Van Nederlanders die langskomen in Marokko tot hen die thuis zijn in Nederland krijgen we vragen over de lange reis in Marokko die we maken. De kernvraag is waarom we zo’n lange reis in Marokko maken. Soms komt de vraag uit reiservaring, soms is de vraag beladen met vooroordelen of zelfs discriminatie. Ze dwingen ons wat verder te denken dan een vaag goed gevoel dat we hebben bij dit land, dat voor heel wat mensen in strijd lijkt met het beeld dat zij van Marokko hebben.
Wat moet je twee maanden in Marokko?
Dat vraagt een schoonzus, voordat we corrigeren dat we misschien wel 3 maanden in Marokko willen blijven. Het worden er uiteindelijk 2,5 en gedurende die tijd komt de vraag nog meermaals aan de orde. Marokko is een groot land en er is zóveel meer dan de kustplaatsen aan de Middellandse zee en Atlantische oceaan. Rond het Atlasgebergte vinden we resten van oude culturen en hedendaagse gebruiken die we als iets van vroeger meenden. Verder naar het oosten vinden we weelderige oases en de uiterst droge Sahara. Telkens vinden we nieuwe stukken van andere culturen, geschiedenis en de aarde. We hebben aan jaren lang niet genoeg om dat allemaal te zien en begrijpen.
Zijn de leukste Marokkanen thuisgebleven?
Je moet je schamen als je dit vraagt, maar lees wel even verder. Weet je, iedereen is vriendelijker als hij of zij vriendelijker wordt behandeld. Dat geldt voor ons, terwijl we reizen, voor de mensen onderweg, die we ontmoeten tijdens onze reizen, en voor alle burgers van Nederland, ook degenen die we discrimineren. Met een vriendelijke glimlach kom je verder en dat geldt zéker in Marokko, waar je meer mensen tegenkomt omdat meer dingen door mensen worden gedaan en dat zich meer op straat afspeelt dan in ons koude geautomatiseerde landje met bekoelde buurtrelaties. Zowel in Nederland als bij een reis naar Marokko helpt het als je een beetje openstaat voor een ander. Met of zonder hoofddoek, tulband, zonnehoed of pet.
Waarom spreekt Marokko jullie aan?
Hierop geven we dan een mix van de bovenstaande antwoorden: het is een divers land en we krijgen contact met vriendelijke mensen waarvan we veel leren. Oh ja, en het is – in het zuiden van Marokko – lekker weer in de winter. We hebben heel wat landen één keer bezocht, maar in Marokko komen we nu al vier jaar op rij. Van surfen tot kameelrijden, en van roadtrips tot stedentrips, er ligt altijd wat leuks aan de horizon in dit ruige land. Daarbij is reizen in Marokko behoorlijk betaalbaar want de eenvoudigere manier van leven in Marokko kost minder geld. Elke dag onder de zon een jus d’orange wegslurpen, ons verwonderen over de cultuurverschillen, genieten van de natuur én goedkoop internet om mee te werken en in contact te blijven met vrienden en familie. Veel meer hebben we niet nodig.
Is de kust zo anders dan het binnenland?
Over minder geld gesproken. Het is onmiskenbaar dat geld in Marokko onevenredig door het land en tussen mensen verdeeld is. Zoals dat overigens bijna overal is. Er zijn grote verschillen tussen de kust en het binnenland. Aan de kust bewonen rijkere Marokkanen de steden in huizen die van alle gemakken zijn voorzien. Bij de stranden rond Agadir en zuidelijker verzamelen zich Europeanen met luxe campers in bijna-enclaves om te overwinteren met zon en warmte. In het binnenland zie je herders, nomaden en armere delen van de bevolking, die vaker hun hand ophouden in het voorbijgaan, of rechtuit vragen om wat eten. Het land is daar ook minder ontwikkeld en al snel zijn er veel vormen van luxe ver te zoeken. We worden er soms hard met onze neuzen op de feiten gedrukt en vervolgens juist daar getrakteerd op gastvrijheid en prachtige natuur.
Is er nog wat leuks te doen in dit dorp?
Een vraag van bezoekers, die heel even uit Nederland in Marokko kwamen, in het toch wat afgelegen surf-, maar eigenlijk eerder vissersdorp, Imsouane. Zoals dat in de lokale cultuur hoort, wordt er geen bier verkocht, al kan je dat meenemen uit de grotere steden. Er is ook meermaals per dag een oproep voor het gebed vanuit de moskee. Er is geen pinautomaat in Imsouane, maar je moet je best doen om je geld op te krijgen bij de kleine goedkope kruideniertjes en de eenvoudige restaurants in het dorp. Zo gaat dat op veel plekken in Marokko. Het illustreert het eenvoudigere leven dat wij zo leuk vinden in dit land. Want wat wil je nog meer? En waarom precies?
Is er dan niks op Marokko aan te merken?
Dit is een vraag die ik mezelf stel, omdat er zeker ook dingen zijn in Marokko, die ik wat moeilijker kan verkroppen. Zo koop ik liever wat souvenirs in het binnenland, waar je op een vriendelijke manier kan onderhandelen, omdat er geen onredelijke prijzen worden gevraagd. Aan de kust zijn sommige verkopers wel erg opportunistisch naar eenmalige bezoekers. Ook leren we, tegen ons gevoel in, onze empathie voor mensen die het minder hebben een beetje te beperken, omdat er vaak structurele problemen aan ten grondslag liggen die we niet met een kleine geldschenking kunnen oplossen. Een ander pijnlijk probleem is het overal aanwezige zwerfafval, waaraan we ongetwijfeld bijdragen. Er lijkt geen goed systeem voor de verwerking van àl het plastic en – bijvoorbeeld – doordat we flessen water kopen omdat het kraanwater niet drinkbaar is voor ons, gooien we als toeristen ook een hoop plastic weg. Afval ligt overal en komt ook vaak in zee terecht. Een oplossing lijkt te lang te gaan duren.
Terugkijkend brengt een lange reis in Marokko hoofdzakelijk een periode van goedkope eenvoud, met ruige roadtrips en heerlijk surfen en, brand het op je netvlies, vriendelijke mensen. Je begrijpt dat we niet uitsluiten dat de reeks bezoeken aan Marokko nog langer wordt!
Blijf op de hoogte!
Ontvang een wekelijkse e-mail met de laatste blogberichten
