Primitieve toiletten in Azië

Iets wat we zeker niet als vanzelfsprekend kunnen beschouwen op reis, is luxe sanitair zoals we dat thuis gewend zijn. Op zijn zachts gezegd is de kwaliteit van de toiletten in Azië wisselend, maar hoe uiteenlopend het ook mag zijn, we vinden niets waar we niet aan kunnen wennen; al duurt het soms even.

China is een goed land om je te introduceren met primitieve omstandigheden. Het feit dat het niet ongewoon is om je kinderen een broek te geven met een gat erin, zodat ze makkelijker alles kunnen laten lopen, zegt wellicht wat over de staat waarin je een toilet mag verwachten. Overigens, in hostels kunnen we helemaal niet klagen. In de nachttreinen is dat anders. Jiska bindt een sjaal rond haar hoofd om niet van de geur te gaan kokhalzen. Het nut van hurktoiletten wordt direct duidelijk – op een toilet waar honderden mensen aaneengesloten gebruiken van maken, wil je niet gaan zitten.

In Tibet worden de toiletten nog primitiever. Een gleuf in het beton is regelmatig alles wat we aantreffen. Je ontkomt niet aan een volledig laxatierapport van je voorgangers dat zich vantussen de gleuf aan je opdringt, zij het niet visueel danwel olfactoir. Op grote hoogte hebben meer mensen last van een symptoom van hoogteziekte: diarree. En we vinden een paar bijzonder hoge toiletten op de bergpassen die we oversteken op onze roadtrip. Eentje staat op niet minder dan 5248 meter hoogte. Bij het tenthotel bij de Mount Everest komt de berg stront tot tussen de betonnen platen. Een goede reden om een plekje verderop te zoeken – met uitzicht op de berg.

Iets minder hoog, maar toch op zo’n 4900 meter boven zeeniveau delen we een hutje met daarin twee toiletten, met een 50-tal klimmers die de volgende ochtend een poging zullen wagen voor de trek over de Thorung La pas, op 5416 meter hoogte. De faciliteiten bestaan uit een stenen huisje met een houten vloer, een gat en een emmer water met daarin een kleiner emmertje om door te spoelen. In de kou en het donker is niet iedereen even zorgvuldig, dus het is mooi dat we hier maar een nachtje overblijven. ‘s Ochtends vroeg gaan we nog één keer en klimmen dan snel de pas over.

In Zuid-Oost Azië vinden we vaker hurktoiletten, en kunnen we soms ons hart ophalen op een westers toilet. De laatste term is de eerste keer wel nieuw voor ons. Ook nieuw is een bordje op het vliegveld van Kuala Lumpur, waarop een icoon staat afgebeeld dat moet uitleggen dat je op een westers toilet niet op de bril moet gaan staan om te hurken, wat overigens juist best handig is, als het een smerig westers toilet betreft. Dat de riolering wc-papier kan afvoeren is overigens ook niet vanzelfsprekend.

Regelmatig hebben we dus te maken met toiletten die zeker niet voldoen aan westerse standaarden van hygiëne, maar zelden is dat een probleem. In het ergste geval zijn we vaak in zulke afgelegen gebieden, dat er net zo goed geen toilet zou kunnen zijn. Zo gaat het vaak in Mongolië, waar de toiletgebouwen meer bedoeld lijken om je uit de wind en het zicht te houden terwijl je je behoefte doet. Als het niet waait, kun je dus net zo goed zelf een plekje zoeken waar je de eerste bent.